တေန႔ က စီအန္အန္တီဗီြကေန သတင္းတခု ၾကည့္လုိက္ရပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ေတာင္အေမရိကတုိက္က ႏုိင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံမွာ မၾကာခင္အတြင္း ပင္လယ္ကူး သေဘၤာေတြ ျဖတ္သန္းသြားလာႏုိင္မယ့္ တူးေျမာင္းတခု ေဖာက္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဖာက္လုပ္မယ့္ တူးေျမာင္းက ေသးေသးမႊားမႊား မဟုတ္ပါ။ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံရဲ့ အေရွ႔ဖက္ ပင္လယ္ကမ္းေျခကေန ႏုိင္ငံတခုလံုးကို ျဖတ္ၿပီး အေနာက္ဖက္ ပင္လယ္အထိ ေဖာက္လုပ္မယ့္ တူးေျမာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အတၱလန္တစ္ သမုဒၵရာနဲ႔ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာကို ခ်ိတ္ဆက္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အင္မတန္ ႀကီးမားလွတဲ့ စီမံကိန္း တခုလို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။
ကမၻာေပၚမွာ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေတြ ျဖစ္သန္းသြားလာတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ တူးေျမာင္းႀကီးေတြ ရိွပါတယ္။ ပထမဆံုး တူးေဖာ္ခဲ့တဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးကေတာ့ စူးအက္ တူးေျမာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူတုိင္း သိၾကပါတယ္။ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံမွာ ၿဗိတိသွ်ေတြ ၁၉ ရာစုအတြင္းက ေဖာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးပါ။ စူးအက္တူးေျမာင္းႀကီး ေဖာက္လုပ္ခဲ့ရတာက ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရး အတြက္ ကုန္ပစၥည္းေတြ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေနတဲ့ သေဘၤာမ်ားရဲ့ ခရီးလမ္းေၾကာင္းကို ခ်ဳံ႔ပစ္ခ်င္တာေၾကာင့္ပါ။ နဂိုကဆိုရင္ ဥေရာပကေန အာရွတုိက္ကို သြားမယ့္ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေတြဟာ အာဖရိကတုိက္ႀကီး တခုလံုးကို ပတ္ၿပီးသြားရပါတယ္။ အာရွတုိက္ကေန ဥေရာပကို ျပန္လာေတာ့လည္း အာဖရိကတုိက္ႀကီးကို ထပ္ၿပီးပတ္ရျပန္ပါတယ္။ ခရီးလမ္းပန္းက ရွည္လွ်ားလွတာေၾကာင့္ ကုန္က်စရိတ္ကလည္း မ်ားလွပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခ်ိန္လည္း ကုန္ပါတယ္။ စက္မႈတိုးတက္ ထြန္းကားၿပီးတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားအေနနဲ႔ သူတို႔ ထုတ္လုပ္လုိက္တဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကို ေစ်းကြက္ေတြအတြင္း ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ တင္ပို႔ ခ်င္ပါတယ္။ တဆက္ထဲမွာလည္း ေခတ္ေနာက္က်က်န္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားက သယံဇာတေတြ ကိုလည္း သူတို႔ႏုိင္ငံမ်ားအတြင္းကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ ျပန္ၿပီးတင္သြင္းလိုပါတယ္။ သေဘၤာသက္သက္ကိုပဲ အားကိုးရတဲ့ ေခတ္ဆိုေတာ့ သေဘၤာသြားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းတိုေလေလ အျမတ္ကမ်ားေလေလ ျဖစ္တာေၾကာင့္ တူးေျမာင္းေဖာက္ဖို႔ ျဖစ္လာရပါတယ္။
ဒုတိယ လူသိမ်ား ကမၻာေက်ာ္တဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးကေတာ့ ပနားမား တူးေျမာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္အေမရိကတုိက္ အတြင္းက ပနားမားႏုိင္ငံကို ျဖတ္သန္းေဖာက္လုပ္ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အတၱလန္တစ္ သမုဒၵရာနဲ႔ ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာကို ဆက္သြယ္ထားတဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဆယ္ရာစု ဆန္းစအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ေတြ တူးေဖာ္ခဲ့တဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးပါ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အေရွ႔ဖက္ျခမ္းက ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေတြ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အေနာက္ဖက္ျခမ္းကို ကုန္ပစၥည္းေတြ ပို႔တဲ့ အခါမွာ ေတာင္အေမရိကတုိက္ႀကီး တခုလံုးကို ပတ္ၿပီးသြားရတဲ့ ခရီးစဥ္ကို ခ်ဳံ႔ပစ္ခ်င္တာေၾကာင့္ တူးေဖာ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာလည္း အေမရိကန္အေရွ႔နဲ႔ အေနာက္ဖက္ျခမ္းက ကုန္ပစၥည္းေတြကို အာရွတုိက္ဖက္ကို ပို႔ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ပနားမား တူးေျမာင္းကို ျဖတ္သန္းၿပီး တင္ပို႔တာေၾကာင့္ ေတာင္အေမရိက တုိက္ႀကီးတခုလံုးကို ပတ္သြားစရာ မလိုေတာ့သလို ကုန္က်စရိတ္ကလည္း အမ်ားႀကီးသက္သာသြားပါတယ္။
အခု နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံမွာ ေဖာက္လုပ္မယ့္ တူးေျမာင္းႀကီးဟာ လက္ရိွရိွေနတဲ့ ပနားမား တူးေျမာင္းထက္ ႏွစ္ဆပိုၿပီး ရွည္လွ်ားမွာ ျဖစ္သလို အက်ယ္အားျဖင့္လည္း ေနာက္ဆံုးေပၚ ေခတ္မီကုန္သေဘၤာႀကီးေတြ လြယ္လြယ္ကူကူ ျဖတ္သန္း သြားႏုိင္မယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံနဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံတို႔ ပူးေပါင္း တူးေဖာ္မယ့္ တူးေျမာင္းႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ အကုန္မွာ စီမံကိန္းႀကီးကို စတင္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံဟာ ေတာင္အေမရိကတုိက္ အတြင္းက ဆင္းရဲေနဆဲ ျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားထဲက ႏုိင္ငံငယ္ေလး တခုျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ားစုက ဆင္းရဲေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုေပမယ့္ ႏုိင္ငံအတြင္းက ေခတ္မီအေဆာက္အဦေတြ၊ စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြ၊ ဘဏ္ႀကီးေတြ၊ လမ္းတံတားေတြကို ပုိင္ဆုိင္ လုပ္ကုိင္ေနသူ ေတြကေတာ့ လူနည္းစု လက္တဆုပ္စာ လူတန္းစားျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမႈဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္တူတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။
နီကာရာဂြာ အစိုးရရဲ့ အဆိုအရ တူးေျမာင္းႀကီး ေဖာက္လုပ္ၿပီးရင္ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံသား အမ်ားစု ဒီတူးေျမာင္းႀကီးကို အမွီျပဳၿပီး အလုပ္အကိုင္သစ္ေတြ ရလာႏုိင္တယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ စစ္တမ္းမ်ားအရ နီကာရာဂြာ ႏိုင္ငံသား တဝက္ေက်ာ္ကလည္း ဒီတူးေျမာင္းႀကီး ေဖာက္လုပ္မွာကို ေထာက္ခံတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရင္ဆုိင္ရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြက မ်ားလြန္းတယ္လို႔လည္း ဆိုျပန္ပါတယ္။ အဓိက ျပႆနာတခုကေတာ့ တူးေျမာင္းႀကီး ျဖတ္သန္း ေဖာက္လုပ္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းအတြင္းမွာ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံရဲ့ အႀကီးမားဆံုး ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးကို ျဖတ္သန္းေဖာက္လုပ္မွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားမ်ားအေနနဲ႔ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္ေသာက ေရာက္ေနၾက ပါတယ္။ အဲဒီ ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးဟာ ႀကီးမားလွတာေၾကာင့္ ကုန္းတြင္းေရခ်ဳိပင္လယ္လို႔ တင္စားၾကပါတယ္။ တူးေျမာင္း ေဖာက္လုပ္တာေၾကာင့္ ေနာင္မွာ ႏွစ္ဖက္ သမုဒၵရာထဲက ေရငံေတြ ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးအတြင္း ေရာက္ရိွလာမွာကို အေတာ္ မ်ားမ်ားက စိုးရိမ္ ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးဟာ နီကာရာဂြာႏုိင္ငံရဲ့ ေရခ်ဳိအသက္ေသြးေၾကာလို႔ ဆိုႏုိင္သလို ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးကို အမီျွပဳၿပီး အသက္ ေမြးဝမ္းေၾကာင္း ျပဳေနတဲ့ လူအုပ္စုမ်ားအတြက္ အနာဂတ္မွာ သူတို႔ရဲ့ ရိုးရာအသက္ေမြးေၾကာင္း လုပ္ငန္းေတြ ထိခုိက္လာႏုိင္ တာေၾကာင့္ပါ။ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီး ေနာင္မွာ ေရငံအုိင္ ျဖစ္သြားမွာကို အေတာ္ မ်ားမ်ားက စိုးရိမ္ၾက ပါတယ္။ နီကာရာဂြာ အစိုးရနဲ႔ တရုတ္အစိုးရ အဆိုကေတာ့ နည္းပညာေတြ ျမင့္ျမင့္မားမားနဲ႔ တည္ေဆာက္တူးေဖာ္မွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ စိုးရိမ္စရာ မလိုဘူးလို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ တရုတ္ဖက္က အေျပာအရဆိုရင္ ေတာင္အေမရိကတုိက္မွာ ပနားမား တူးေျမာင္း ရိွထားၿပီးသား ျဖစ္ေပမယ့္ ပနားမားတူးေျမာင္းဟာ ကေန႔လို ေခတ္ႀကီးမွာ ေခတ္မီကုန္သေဘၤာ အႀကီးစားေတြ ျဖစ္သန္းသြားလာဖို႔ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ခက္ခဲလာတယ္ ေႏွးေကြးလာတယ္ ဒါေၾကာင့္ တူးေျမာင္းအသစ္ တူးေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ျမစ္ဆံုဆည္ႀကီး တည္ေဆာက္မယ္ ဆိုတဲ့ အခါမွာ တရုတ္ဖက္က ျပဳလုပ္ထားတဲ့ သုေတသနအခ်က္အလက္ေတြအရ ေရရွည္မွာ ျမစ္ေအာက္ပုိင္းေဒသေတြကို မထိခုိက္ႏုိင္ဘူးလို႔ ဆိုထား ပါတယ္။ အျမတ္ရလိုတဲ့ အခ်က္ကို အဓိကထားတာေၾကာင့္ အဲသလို သုေတသန အခ်က္အလက္ေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ ခုိင္မာသလဲ ဘယ္ေလာက္ တိက်သလဲဆိုတာ အာမခံဖို႔ ေရရွည္မွာ ခက္ခဲလွပါတယ္။ အလြန္႔အလြန္ သတိထားရမယ့္ ကိစၥေတြလို႔ ေျပာပါရေစ။
နီကာရာဂြာႏုိင္ငံမွာ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေတြ ျဖတ္သန္းသြားလာဖို႔ တူးေျမာင္းေဖာက္တဲ့ ကိစၥဟာ လတ္တေလာမွာေတာ့ ရလာမယ့္ အက်ဳိးအျမတ္ဟာ မက္ေလာက္စရာ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာင္လာမယ့္ အႏွစ္ေလးဆယ္၊ ငါးဆယ္နဲ႔ အႏွစ္ တရာေလာက္ အၾကာမွာေတာ့ ျဖစ္လာမယ့္ ဆိုးက်ဳိးဟာ ရရိွလာမယ့္ အက်ဳိးအျမတ္နဲ႔ ႏုိင္းစာရင္ ကာမိပါ့မလား ဆိုတာကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လုိပါတယ္။ တရုတ္ဖက္ကေတာ့ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္လို႔ စိုးရိမ္စရာ မလိုဘူးလို႔ ေျပာေပမယ့္ ေနာင္မွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးတဲ့အခါ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံနဲ႔ ႏုိင္ငံသားေတြသာ အဲဒီ ဆိုးက်ဳိးကို အရင္ဆံုး ခံစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ဖက္က အေနသာႀကီးပါ။
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးတာမ်ဳိးကို ရင္ဆုိင္ရမယ့္ အလားအလာအျပင္ ေနာင္မွာ ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားရဲ့ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး ကစားကြက္ထဲကို ႏုိင္ငံငယ္ေလးေတြ ကစားခံရတာမ်ဳိးကလည္း ရိွေနျပန္ပါေသးတယ္။ နီကာရာဂြာႏုိင္ငံနဲ႔ အနီးဆံုး ဆူပါပါဝါႏုိင္ငံဟာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ့ အင္အားခ်ိန္ခြင္ညွာ ေတာင္အေမရိကတုိက္မွာ ႀကီးထြားလာမွာကို အေမရိကန္ေတြက ဒီအတုိင္း လက္ပုိက္ၾကည့္ေနမွာ မဟုတ္တာေၾကာင့္ နီကာရာဂြာႏုိင္ငံဟာ ၾကားညွပ္ ႏုိင္ပါတယ္။ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြ ၿပိဳင္ဆုိင္ဖို႔အတြက္ ကစားကြင္းတခု ျဖစ္လာခဲ့ရင္ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံအဖို႔ နစ္နာဖို႔သာ ရိွပါတယ္။ ႏုိင္ငံတခုလံုးကို ျဖတ္သန္းၿပီး တူးေျမာင္းေဖာက္လုပ္တဲ့ ကိစၥဟာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခုိက္ပ်က္စီးရံုသာမကဘဲ ႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္းအရ ထိခုိက္ႏုိင္တာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါေသးတယ္။
ဥပမာ တခုေလာက္ ျပရရင္ အိမ္နီးခ်င္းထုိင္းႏုိင္ငံမွာလည္း အလားတူ ကိစၥမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။ ထုိင္းဘုရင့္ အစိုးရဟာ ဟိုေရွးတုန္းက ထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းက “ကရာ” ဆိုတဲ့ ေဒသကိုျဖတ္သန္းၿပီး ပင္လယ္ကူး သေဘၤာေတြ အတြက္ တူးေျမာင္း ေဖာက္လုပ္ဖို႔ စီစဥ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။ အန္ဒမန္ပင္လယ္နဲ႔ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ျပင္ကို ဆက္သြယ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဂၤလိပ္အစိုးရက ခြင့္မျပဳခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီအစီအစဥ္ဟာ ရပ္ဆုိင္းသြားခဲ့ရပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံဟာ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ မျဖစ္ခဲ့ဘူးေပမယ့္ ေဒသတြင္းမွာ အဲဒီအခ်ိန္က အဂၤလိပ္အစိုးရရဲ့ ဆူပါပါဝါကို မလြန္ဆန္ ႏုိင္တာ ေၾကာင့္ပါ။ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အခ်က္အျခာက်တဲ့ မေလးကြ်န္းဆြယ္က စကၤာပူမွာ ခံတပ္ ေဆာက္ထားၿပီး ေျခကုတ္ယူထားေတာ့ အဂၤလိပ္အစိုးရ အေနနဲ႔ သူကိုယ္တုိင္ ၁ဝဝ% မစိုးမိုးထားႏုိင္တဲ့ ထုိင္းလိုႏုိင္ငံမွာ ေနာက္ထပ္ ဗ်ဴဟာက်တဲ့ ေနရာသစ္တခု ေပၚလာမွာကို မလိုလားတာေၾကာင့္ပါ။ ထုိင္းအစိုးရအေနနဲ႔ ကရာတူးေျမာင္း ေဖာက္လုပ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ ကိစၥကို ခဏေမ့ထား လုိက္ရပါတယ္။
ဒီဖက္ေခတ္ေတြ ေရာက္လာေတာ့ ထုိင္းအစိုးရအေနနဲ႔ ကရာတူးေျမာင္း ေဖာက္လုပ္ဖို႔ ျပန္စဥ္းစားလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီတခါလည္း တူးေျမာင္းေဖာက္ဖို႔ အစီအစဥ္ကို ေခ်ာင္ထိုးထားရျပန္ပါတယ္။ ဒီတခါျဖစ္ရတာက အဂၤလိပ္အစိုးရက ေႏွာက္ယွက္လို႔ မဟုတ္ပါ။ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေႏွာက္ယွက္ဖို႔လည္း အင္အားမရိွေတာ့ပါ။ ျဖစ္ရတာက သူ႔ျပည္တြင္းေရး ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကရာတူးေျမာင္း ေဖာက္လိုက္မယ္ဆိုရင္ တူးေျမာင္းရဲ့ ေတာင္ဖက္ျခမ္းတခုလံုးဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ဆိုေပမယ့္ မေလးစကားေျပာ မြတ္စလင္ကိုးကြယ္သူမ်ား ေနထုိင္ရာေဒသ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါ။ အဆိုပါေဒသက ထုိင္းႏုိင္ငံသား မေလးစကားေျပာ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္ေတြဟာ သူတို႔ေဒသကို ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတာ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာပါၿပီ။ အကယ္၍ တူးေျမာင္းေဖာက္လုိက္ရင္ ပထဝီအေနအထားအရ တူးေျမာင္းေတာင္ဖက္ျခမ္း ေဒသဟာ မြတ္စလင္ပုိင္ဆုိင္တဲ့ သီးသန္႔ေဒသ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျမပံုေပၚမွာ အတည္ျပဳ လုိင္းဆြဲေပးလုိက္သလို ျဖစ္သြားမွာကို စိုးရိမ္တာေၾကာင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကေန႔ေခတ္လို ကိုလိုနီ ဆူပါပါဝါေတြကို ေၾကာက္စရာမလိုေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာင္ ကိုယ့္အတြင္း ျပႆနာေၾကာင့္ ေငြေၾကးတတ္ႏုိင္ရဲ့သားနဲ႔ တူးေျမာင္း ေဖာက္ဖို႔ ဆိုတာကို ေခ်ာင္ထိုးထားလုိက္ ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ အကယ္၍ ကရာတူးေျမာင္း ေဖာက္လုိက္ရင္ အင္အားေကာင္းလာေနတဲ့ တရုတ္ေရတပ္ အေနနဲ႔ အနာဂတ္မွာ ဒီေဒသတြင္း အလံုးအရင္းနဲ႔ အလြယ္တကူ ဝင္ထြက္သြားလာမွာကို စိုးရိမ္တာလည္း ပါပါတယ္။
နီကာရာဂြာႏုိင္ငံမွာ ေဖာက္လုပ္မယ့္ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာမ်ား ျဖတ္သန္းသြားလာမယ့္ တူးေျမာင္းကိစၥက ျမန္မာျပည္အပါ အဝင္ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ေဒသမ်ားနဲ႔ ေဝးလြန္းေတာ့ အာရွသား အေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္မဝင္စားပါဘူး။ ႀကီးမားလာေနတဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ့ အင္အားအရ နီကာရာဂြာႏုိင္ငံက တူးေျမာင္းဟာ အနည္းဆံုးေတာ့ စီးပြားေရးအရ လက္တင္အေမရိက တုိက္နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ဖို႔သာမကပဲ သယံဇာတ ေပါºကြယ္ဝတဲ့ အာဖရိကတုိက္ဆီကိုလည္း ေနာက္ထပ္ ထိုးေဖာက္ႏုိင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းသစ္ တခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ တူးေျမာင္းေတြေၾကာင့္ အက်ဳိးအျမတ္ ရတယ္ဆိုေပမယ့္ ခ်ဳပ္လုိက္ရင္ေတာ့ စူးအက္တူးေျမာင္းကို ပုိင္ဆုိင္တဲ့ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ပနားမား တူးေျမာင္းကို ပုိင္ဆုိင္တဲ့ ပနားမား ႏုိင္ငံတို႔ဟာ တူးေျမာင္း ေတြေၾကာင့္ လူတစု အက်ဳိး စီးပြား ျဖစ္လာေနေပမယ့္ ကေန႔အထိ ထိုႏုိင္ငံသား အမ်ားစု ကေတာ့ ဆင္းရဲတြင္းထဲမွာ ေနေနၾကရတယ္ဆိုတာကို မေမ့ဖို႔ လိုပါေၾကာင္း။
ေဇာ္မင္း
၁၈ ရက္၊ ၾသဂုတ္လ၊ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္
ကမၻာေပၚမွာ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေတြ ျဖစ္သန္းသြားလာတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ တူးေျမာင္းႀကီးေတြ ရိွပါတယ္။ ပထမဆံုး တူးေဖာ္ခဲ့တဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးကေတာ့ စူးအက္ တူးေျမာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူတုိင္း သိၾကပါတယ္။ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံမွာ ၿဗိတိသွ်ေတြ ၁၉ ရာစုအတြင္းက ေဖာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးပါ။ စူးအက္တူးေျမာင္းႀကီး ေဖာက္လုပ္ခဲ့ရတာက ကမၻာ့ကုန္သြယ္ေရး အတြက္ ကုန္ပစၥည္းေတြ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေနတဲ့ သေဘၤာမ်ားရဲ့ ခရီးလမ္းေၾကာင္းကို ခ်ဳံ႔ပစ္ခ်င္တာေၾကာင့္ပါ။ နဂိုကဆိုရင္ ဥေရာပကေန အာရွတုိက္ကို သြားမယ့္ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေတြဟာ အာဖရိကတုိက္ႀကီး တခုလံုးကို ပတ္ၿပီးသြားရပါတယ္။ အာရွတုိက္ကေန ဥေရာပကို ျပန္လာေတာ့လည္း အာဖရိကတုိက္ႀကီးကို ထပ္ၿပီးပတ္ရျပန္ပါတယ္။ ခရီးလမ္းပန္းက ရွည္လွ်ားလွတာေၾကာင့္ ကုန္က်စရိတ္ကလည္း မ်ားလွပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခ်ိန္လည္း ကုန္ပါတယ္။ စက္မႈတိုးတက္ ထြန္းကားၿပီးတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားအေနနဲ႔ သူတို႔ ထုတ္လုပ္လုိက္တဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကို ေစ်းကြက္ေတြအတြင္း ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ တင္ပို႔ ခ်င္ပါတယ္။ တဆက္ထဲမွာလည္း ေခတ္ေနာက္က်က်န္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားက သယံဇာတေတြ ကိုလည္း သူတို႔ႏုိင္ငံမ်ားအတြင္းကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္နဲ႔ ျပန္ၿပီးတင္သြင္းလိုပါတယ္။ သေဘၤာသက္သက္ကိုပဲ အားကိုးရတဲ့ ေခတ္ဆိုေတာ့ သေဘၤာသြားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းတိုေလေလ အျမတ္ကမ်ားေလေလ ျဖစ္တာေၾကာင့္ တူးေျမာင္းေဖာက္ဖို႔ ျဖစ္လာရပါတယ္။
ဒုတိယ လူသိမ်ား ကမၻာေက်ာ္တဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးကေတာ့ ပနားမား တူးေျမာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္အေမရိကတုိက္ အတြင္းက ပနားမားႏုိင္ငံကို ျဖတ္သန္းေဖာက္လုပ္ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အတၱလန္တစ္ သမုဒၵရာနဲ႔ ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာကို ဆက္သြယ္ထားတဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဆယ္ရာစု ဆန္းစအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ေတြ တူးေဖာ္ခဲ့တဲ့ တူးေျမာင္းႀကီးပါ။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အေရွ႔ဖက္ျခမ္းက ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေတြ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အေနာက္ဖက္ျခမ္းကို ကုန္ပစၥည္းေတြ ပို႔တဲ့ အခါမွာ ေတာင္အေမရိကတုိက္ႀကီး တခုလံုးကို ပတ္ၿပီးသြားရတဲ့ ခရီးစဥ္ကို ခ်ဳံ႔ပစ္ခ်င္တာေၾကာင့္ တူးေဖာ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာလည္း အေမရိကန္အေရွ႔နဲ႔ အေနာက္ဖက္ျခမ္းက ကုန္ပစၥည္းေတြကို အာရွတုိက္ဖက္ကို ပို႔ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ပနားမား တူးေျမာင္းကို ျဖတ္သန္းၿပီး တင္ပို႔တာေၾကာင့္ ေတာင္အေမရိက တုိက္ႀကီးတခုလံုးကို ပတ္သြားစရာ မလိုေတာ့သလို ကုန္က်စရိတ္ကလည္း အမ်ားႀကီးသက္သာသြားပါတယ္။
အခု နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံမွာ ေဖာက္လုပ္မယ့္ တူးေျမာင္းႀကီးဟာ လက္ရိွရိွေနတဲ့ ပနားမား တူးေျမာင္းထက္ ႏွစ္ဆပိုၿပီး ရွည္လွ်ားမွာ ျဖစ္သလို အက်ယ္အားျဖင့္လည္း ေနာက္ဆံုးေပၚ ေခတ္မီကုန္သေဘၤာႀကီးေတြ လြယ္လြယ္ကူကူ ျဖတ္သန္း သြားႏုိင္မယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံနဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံတို႔ ပူးေပါင္း တူးေဖာ္မယ့္ တူးေျမာင္းႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ အကုန္မွာ စီမံကိန္းႀကီးကို စတင္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံဟာ ေတာင္အေမရိကတုိက္ အတြင္းက ဆင္းရဲေနဆဲ ျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားထဲက ႏုိင္ငံငယ္ေလး တခုျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ားစုက ဆင္းရဲေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုေပမယ့္ ႏုိင္ငံအတြင္းက ေခတ္မီအေဆာက္အဦေတြ၊ စီးပြားေရးကုမၸဏီေတြ၊ ဘဏ္ႀကီးေတြ၊ လမ္းတံတားေတြကို ပုိင္ဆုိင္ လုပ္ကုိင္ေနသူ ေတြကေတာ့ လူနည္းစု လက္တဆုပ္စာ လူတန္းစားျဖစ္ပါတယ္။ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟမႈဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္တူတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။
နီကာရာဂြာ အစိုးရရဲ့ အဆိုအရ တူးေျမာင္းႀကီး ေဖာက္လုပ္ၿပီးရင္ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံသား အမ်ားစု ဒီတူးေျမာင္းႀကီးကို အမွီျပဳၿပီး အလုပ္အကိုင္သစ္ေတြ ရလာႏုိင္တယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ စစ္တမ္းမ်ားအရ နီကာရာဂြာ ႏိုင္ငံသား တဝက္ေက်ာ္ကလည္း ဒီတူးေျမာင္းႀကီး ေဖာက္လုပ္မွာကို ေထာက္ခံတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရင္ဆုိင္ရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြက မ်ားလြန္းတယ္လို႔လည္း ဆိုျပန္ပါတယ္။ အဓိက ျပႆနာတခုကေတာ့ တူးေျမာင္းႀကီး ျဖတ္သန္း ေဖာက္လုပ္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းအတြင္းမွာ နီကာရာဂြာ ႏုိင္ငံရဲ့ အႀကီးမားဆံုး ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးကို ျဖတ္သန္းေဖာက္လုပ္မွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားမ်ားအေနနဲ႔ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္ေသာက ေရာက္ေနၾက ပါတယ္။ အဲဒီ ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးဟာ ႀကီးမားလွတာေၾကာင့္ ကုန္းတြင္းေရခ်ဳိပင္လယ္လို႔ တင္စားၾကပါတယ္။ တူးေျမာင္း ေဖာက္လုပ္တာေၾကာင့္ ေနာင္မွာ ႏွစ္ဖက္ သမုဒၵရာထဲက ေရငံေတြ ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးအတြင္း ေရာက္ရိွလာမွာကို အေတာ္ မ်ားမ်ားက စိုးရိမ္ ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးဟာ နီကာရာဂြာႏုိင္ငံရဲ့ ေရခ်ဳိအသက္ေသြးေၾကာလို႔ ဆိုႏုိင္သလို ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီးကို အမီျွပဳၿပီး အသက္ ေမြးဝမ္းေၾကာင္း ျပဳေနတဲ့ လူအုပ္စုမ်ားအတြက္ အနာဂတ္မွာ သူတို႔ရဲ့ ရိုးရာအသက္ေမြးေၾကာင္း လုပ္ငန္းေတြ ထိခုိက္လာႏုိင္ တာေၾကာင့္ပါ။ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ ေရခ်ဳိအုိင္ႀကီး ေနာင္မွာ ေရငံအုိင္ ျဖစ္သြားမွာကို အေတာ္ မ်ားမ်ားက စိုးရိမ္ၾက ပါတယ္။ နီကာရာဂြာ အစိုးရနဲ႔ တရုတ္အစိုးရ အဆိုကေတာ့ နည္းပညာေတြ ျမင့္ျမင့္မားမားနဲ႔ တည္ေဆာက္တူးေဖာ္မွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ စိုးရိမ္စရာ မလိုဘူးလို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ တရုတ္ဖက္က အေျပာအရဆိုရင္ ေတာင္အေမရိကတုိက္မွာ ပနားမား တူးေျမာင္း ရိွထားၿပီးသား ျဖစ္ေပမယ့္ ပနားမားတူးေျမာင္းဟာ ကေန႔လို ေခတ္ႀကီးမွာ ေခတ္မီကုန္သေဘၤာ အႀကီးစားေတြ ျဖစ္သန္းသြားလာဖို႔ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ခက္ခဲလာတယ္ ေႏွးေကြးလာတယ္ ဒါေၾကာင့္ တူးေျမာင္းအသစ္ တူးေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ျမစ္ဆံုဆည္ႀကီး တည္ေဆာက္မယ္ ဆိုတဲ့ အခါမွာ တရုတ္ဖက္က ျပဳလုပ္ထားတဲ့ သုေတသနအခ်က္အလက္ေတြအရ ေရရွည္မွာ ျမစ္ေအာက္ပုိင္းေဒသေတြကို မထိခုိက္ႏုိင္ဘူးလို႔ ဆိုထား ပါတယ္။ အျမတ္ရလိုတဲ့ အခ်က္ကို အဓိကထားတာေၾကာင့္ အဲသလို သုေတသန အခ်က္အလက္ေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ ခုိင္မာသလဲ ဘယ္ေလာက္ တိက်သလဲဆိုတာ အာမခံဖို႔ ေရရွည္မွာ ခက္ခဲလွပါတယ္။ အလြန္႔အလြန္ သတိထားရမယ့္ ကိစၥေတြလို႔ ေျပာပါရေစ။
နီကာရာဂြာႏုိင္ငံမွာ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာေတြ ျဖတ္သန္းသြားလာဖို႔ တူးေျမာင္းေဖာက္တဲ့ ကိစၥဟာ လတ္တေလာမွာေတာ့ ရလာမယ့္ အက်ဳိးအျမတ္ဟာ မက္ေလာက္စရာ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာင္လာမယ့္ အႏွစ္ေလးဆယ္၊ ငါးဆယ္နဲ႔ အႏွစ္ တရာေလာက္ အၾကာမွာေတာ့ ျဖစ္လာမယ့္ ဆိုးက်ဳိးဟာ ရရိွလာမယ့္ အက်ဳိးအျမတ္နဲ႔ ႏုိင္းစာရင္ ကာမိပါ့မလား ဆိုတာကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လုိပါတယ္။ တရုတ္ဖက္ကေတာ့ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္လို႔ စိုးရိမ္စရာ မလိုဘူးလို႔ ေျပာေပမယ့္ ေနာင္မွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးတဲ့အခါ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံနဲ႔ ႏုိင္ငံသားေတြသာ အဲဒီ ဆိုးက်ဳိးကို အရင္ဆံုး ခံစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ဖက္က အေနသာႀကီးပါ။
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးတာမ်ဳိးကို ရင္ဆုိင္ရမယ့္ အလားအလာအျပင္ ေနာင္မွာ ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားရဲ့ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရး ကစားကြက္ထဲကို ႏုိင္ငံငယ္ေလးေတြ ကစားခံရတာမ်ဳိးကလည္း ရိွေနျပန္ပါေသးတယ္။ နီကာရာဂြာႏုိင္ငံနဲ႔ အနီးဆံုး ဆူပါပါဝါႏုိင္ငံဟာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ့ အင္အားခ်ိန္ခြင္ညွာ ေတာင္အေမရိကတုိက္မွာ ႀကီးထြားလာမွာကို အေမရိကန္ေတြက ဒီအတုိင္း လက္ပုိက္ၾကည့္ေနမွာ မဟုတ္တာေၾကာင့္ နီကာရာဂြာႏုိင္ငံဟာ ၾကားညွပ္ ႏုိင္ပါတယ္။ အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြ ၿပိဳင္ဆုိင္ဖို႔အတြက္ ကစားကြင္းတခု ျဖစ္လာခဲ့ရင္ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံအဖို႔ နစ္နာဖို႔သာ ရိွပါတယ္။ ႏုိင္ငံတခုလံုးကို ျဖတ္သန္းၿပီး တူးေျမာင္းေဖာက္လုပ္တဲ့ ကိစၥဟာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိခုိက္ပ်က္စီးရံုသာမကဘဲ ႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္းအရ ထိခုိက္ႏုိင္တာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါေသးတယ္။
ဥပမာ တခုေလာက္ ျပရရင္ အိမ္နီးခ်င္းထုိင္းႏုိင္ငံမွာလည္း အလားတူ ကိစၥမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။ ထုိင္းဘုရင့္ အစိုးရဟာ ဟိုေရွးတုန္းက ထုိင္းႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းက “ကရာ” ဆိုတဲ့ ေဒသကိုျဖတ္သန္းၿပီး ပင္လယ္ကူး သေဘၤာေတြ အတြက္ တူးေျမာင္း ေဖာက္လုပ္ဖို႔ စီစဥ္ခဲ့ဘူးပါတယ္။ အန္ဒမန္ပင္လယ္နဲ႔ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ျပင္ကို ဆက္သြယ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဂၤလိပ္အစိုးရက ခြင့္မျပဳခဲ့တာေၾကာင့္ ဒီအစီအစဥ္ဟာ ရပ္ဆုိင္းသြားခဲ့ရပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံဟာ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ မျဖစ္ခဲ့ဘူးေပမယ့္ ေဒသတြင္းမွာ အဲဒီအခ်ိန္က အဂၤလိပ္အစိုးရရဲ့ ဆူပါပါဝါကို မလြန္ဆန္ ႏုိင္တာ ေၾကာင့္ပါ။ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေသနဂၤဗ်ဴဟာအရ အခ်က္အျခာက်တဲ့ မေလးကြ်န္းဆြယ္က စကၤာပူမွာ ခံတပ္ ေဆာက္ထားၿပီး ေျခကုတ္ယူထားေတာ့ အဂၤလိပ္အစိုးရ အေနနဲ႔ သူကိုယ္တုိင္ ၁ဝဝ% မစိုးမိုးထားႏုိင္တဲ့ ထုိင္းလိုႏုိင္ငံမွာ ေနာက္ထပ္ ဗ်ဴဟာက်တဲ့ ေနရာသစ္တခု ေပၚလာမွာကို မလိုလားတာေၾကာင့္ပါ။ ထုိင္းအစိုးရအေနနဲ႔ ကရာတူးေျမာင္း ေဖာက္လုပ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ ကိစၥကို ခဏေမ့ထား လုိက္ရပါတယ္။
ဒီဖက္ေခတ္ေတြ ေရာက္လာေတာ့ ထုိင္းအစိုးရအေနနဲ႔ ကရာတူးေျမာင္း ေဖာက္လုပ္ဖို႔ ျပန္စဥ္းစားလာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီတခါလည္း တူးေျမာင္းေဖာက္ဖို႔ အစီအစဥ္ကို ေခ်ာင္ထိုးထားရျပန္ပါတယ္။ ဒီတခါျဖစ္ရတာက အဂၤလိပ္အစိုးရက ေႏွာက္ယွက္လို႔ မဟုတ္ပါ။ အဂၤလိပ္အစိုးရက ေႏွာက္ယွက္ဖို႔လည္း အင္အားမရိွေတာ့ပါ။ ျဖစ္ရတာက သူ႔ျပည္တြင္းေရး ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကရာတူးေျမာင္း ေဖာက္လိုက္မယ္ဆိုရင္ တူးေျမာင္းရဲ့ ေတာင္ဖက္ျခမ္းတခုလံုးဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ဆိုေပမယ့္ မေလးစကားေျပာ မြတ္စလင္ကိုးကြယ္သူမ်ား ေနထုိင္ရာေဒသ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါ။ အဆိုပါေဒသက ထုိင္းႏုိင္ငံသား မေလးစကားေျပာ မြတ္စလင္ဘာသာဝင္ေတြဟာ သူတို႔ေဒသကို ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနတာ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာပါၿပီ။ အကယ္၍ တူးေျမာင္းေဖာက္လုိက္ရင္ ပထဝီအေနအထားအရ တူးေျမာင္းေတာင္ဖက္ျခမ္း ေဒသဟာ မြတ္စလင္ပုိင္ဆုိင္တဲ့ သီးသန္႔ေဒသ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျမပံုေပၚမွာ အတည္ျပဳ လုိင္းဆြဲေပးလုိက္သလို ျဖစ္သြားမွာကို စိုးရိမ္တာေၾကာင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ကေန႔ေခတ္လို ကိုလိုနီ ဆူပါပါဝါေတြကို ေၾကာက္စရာမလိုေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာင္ ကိုယ့္အတြင္း ျပႆနာေၾကာင့္ ေငြေၾကးတတ္ႏုိင္ရဲ့သားနဲ႔ တူးေျမာင္း ေဖာက္ဖို႔ ဆိုတာကို ေခ်ာင္ထိုးထားလုိက္ ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ အကယ္၍ ကရာတူးေျမာင္း ေဖာက္လုိက္ရင္ အင္အားေကာင္းလာေနတဲ့ တရုတ္ေရတပ္ အေနနဲ႔ အနာဂတ္မွာ ဒီေဒသတြင္း အလံုးအရင္းနဲ႔ အလြယ္တကူ ဝင္ထြက္သြားလာမွာကို စိုးရိမ္တာလည္း ပါပါတယ္။
နီကာရာဂြာႏုိင္ငံမွာ ေဖာက္လုပ္မယ့္ ပင္လယ္ကူးသေဘၤာမ်ား ျဖတ္သန္းသြားလာမယ့္ တူးေျမာင္းကိစၥက ျမန္မာျပည္အပါ အဝင္ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ေဒသမ်ားနဲ႔ ေဝးလြန္းေတာ့ အာရွသား အေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္မဝင္စားပါဘူး။ ႀကီးမားလာေနတဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ့ အင္အားအရ နီကာရာဂြာႏုိင္ငံက တူးေျမာင္းဟာ အနည္းဆံုးေတာ့ စီးပြားေရးအရ လက္တင္အေမရိက တုိက္နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ဖို႔သာမကပဲ သယံဇာတ ေပါºကြယ္ဝတဲ့ အာဖရိကတုိက္ဆီကိုလည္း ေနာက္ထပ္ ထိုးေဖာက္ႏုိင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းသစ္ တခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ တူးေျမာင္းေတြေၾကာင့္ အက်ဳိးအျမတ္ ရတယ္ဆိုေပမယ့္ ခ်ဳပ္လုိက္ရင္ေတာ့ စူးအက္တူးေျမာင္းကို ပုိင္ဆုိင္တဲ့ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ပနားမား တူးေျမာင္းကို ပုိင္ဆုိင္တဲ့ ပနားမား ႏုိင္ငံတို႔ဟာ တူးေျမာင္း ေတြေၾကာင့္ လူတစု အက်ဳိး စီးပြား ျဖစ္လာေနေပမယ့္ ကေန႔အထိ ထိုႏုိင္ငံသား အမ်ားစု ကေတာ့ ဆင္းရဲတြင္းထဲမွာ ေနေနၾကရတယ္ဆိုတာကို မေမ့ဖို႔ လိုပါေၾကာင္း။
ေဇာ္မင္း
၁၈ ရက္၊ ၾသဂုတ္လ၊ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္
No comments:
Post a Comment