သမိုင္းေျကာင္းကို ရွည္ရွည္လွ်ားလွ်ား မေျပာေတာ့ဘဲ လိုရင္းတိုရွင္း ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အျကမ္းမဖက္ဘဲ အနုနည္းနဲ့ တနည္းေျပာရရင္ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့လမ္းစဥ္နဲ့ ေတာင္းဆိုတိုက္ပဲြဝင္တဲ့ နည္းလမ္းကို အိႏၵိယနိုင္ငံရဲ့ လြတ္လပ္ေရး မီးရႈး တန္ေဆာင္ျကီး ျဖစ္တဲ့ မဟတၱမ ဂႏၵီက မ်ဳိးေစ့ခ်ေပးခဲ့တယ္လို့ ဆိုနိုင္ပါတယ္။ အဲသလို အျကမ္းမဖက္တဲ့ နိုင္ငံေရး လမ္းစဥ္ကို ဂႏၵီျကီးဟာ ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံမွာ ေရွ့ေနအျဖစ္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပုေနတုန္းကထဲက စတင္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္း ဂႏၵီျကီး အိႏၵိယ ျပန္ေရာက္ေတာ့ အုပ္စိုးသူ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ အစိုးရကို တိုက္ပဲြဝင္တဲ့အခါမွာ သူခ်မွတ္ထားတဲ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နိုင္ငံေရးနည္းနာအတိုင္း တစိုက္မတ္မတ္ က်င့္သံုးခဲ့ပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို က်င့္သံုးခဲ့ ေပမယ့္ မေရတြက္နိုင္ေအာင္ မ်ားျပားလွတဲ့ အျကမ္းဖက္မႈေတြရိွခဲ့တယ္ ဆိုတာလည္း တဖက္မွာ ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ ဘယ္လို အျကမ္းဖက္မႈေတြလဲ။ ဘယ္သူေတြက ဘယ္သူ့ကို အျကမ္းဖက္တာလဲ။ အမ်ားအားျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေတာင္းဆိုတိုက္ပဲြ ဝင္သူေတြကို အျကမ္းဖက္တဲ့ သူေတြကေတာ့ ကိုလိုနီအစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အျကမ္းဖက္ျပီး နိွမ္နင္းျဖိုခြင္း တာေျကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ တခ်က္တခ်က္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေတာင္းဆို ဆႏၵျပသူမ်ား အခ်င္းခ်င္းျကား စိတ္ဝမ္းကဲြျပားျပီး အျကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္တာေတြ သတ္ျဖတ္တာေတြ ျဖစ္လာတဲ့ ကိစၥမ်ဳိး ေတြလည္း ရိွေနပါေသးတယ္။ ဒီေနရာမွာ အဓိက မွတ္သားမိတဲ့ သင္ခန္းစာကေတာ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နည္းလမ္းကို အသံုးျပု ေသာ္ျငားလည္း အျမဲတန္း ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ့ မျပီးနိုင္ေသးဘူး ဆိုတာပါပဲ။ အိႏၵိယနိုင္ငံ အဂၤလိပ္ဆီက လြတ္လပ္ေရး မရခင္ေလးမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျကမ္းဖက္မႈကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးလိုလားသူ လူထုအခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ နိွပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ ကိစၥပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဂၤလိပ္ဆီက လြတ္လပ္ေရးမရခင္ေလးမွာ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ ျပႆနာက ဒီလိုပါ။ လြတ္လပ္ေရးဟာ အိႏၵိယတိုက္ငယ္က ျပည္သူေတြ ထင္ထားသလို အိႏၵိယတိုက္ငယ္တခုလံုး တညီတညြတ္ထဲ လြတ္လပ္ေရးရတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ အိႏၵိယက သပ္သပ္ ပါကစၥတန္က (အေရွ့နဲ့အေနာက္ ပါကစၥတန္) သပ္သပ္ ျဖစ္သြားတာေျကာင့္ပါ။ ပါကစၥတန္လို့ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ အျခမ္းက လူမ်ားစုဟာ အစၥလမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္မ အိႏၵိယနယ္ေျမျကီးမွာေတာ့ ဟိနိၵူဘာသာ ကိုးကြယ္ သူေတြက လူမ်ားစုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခိ်န္မွာ ဟိႏၵဴလူမ်ားစု ေဒသမွာ ေနထိုင္တဲ့ မြတ္စလင္ေတြက ပါကစၥတန္ ဖက္ ေျပာင္းျကပါတယ္။ မြတ္စလင္လူမ်ားေနထိုင္တဲ့ အျခမ္းက ဟိနိၵူေတြက အိႏၵိယဖက္ျခမ္းကို ေျပာင္းေရႊ့ ျကပါတယ္။ အဲဒီ အခိ်န္မွာ ဟိႏၵဴနဲ့ မြတ္စလင္ေတြ အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ပဲြျကီး စတင္ပါတယ္။ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ဟိႏၵဴ၊ မြတ္စလင္ စုစုေပါင္း လူေပါင္း နွစ္သန္းခန့္ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။ နွစ္ဖက္က အမ်ဳိးသမီးေတြ အဓမၼျပုက်င့္ ခံရ တာကလည္း အေျမာက္အမ်ားပါ။ အိႏၵိယနဲ့ ပါကစၥတန္အကဲြမွာ သာမန္နိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းျကား နိုင္ငံကဲြရတာေျကာင့္ သူနစ္နာတယ္ ကိုယ္နစ္နာ တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆကေန အျကမ္းဖက္မႈျကီး ေပၚေပါက္လာခဲ့တာပါပဲ။
ဒီအျကမ္းဖက္မႈျကီးဟာ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္း မဟုတ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္မထားတဲ့ သာမန္နိုင္ငံသားမ်ား အျကားမွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ သတ္ျဖတ္သုတ္သင္မႈျကီးလို့ ဆိုနိုင္ ပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္နည္းလမ္းနဲ့ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လႈပ္ရွားခဲ့သူမ်ား လြတ္လပ္ေရးရခါနီးမွာ အခ်င္းခ်င္း အျကမ္းဖက္ ခဲ့တာကို ျမင္ရပါတယ္။
ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံမွာလည္း လူမဲေတြဟာ လူျဖူေတြ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္ကေန လြတ္ေျမာက္ဖို့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နည္းလမ္းနဲ့ တိုက္ပဲြဝင္ေနတုန္း အျကမ္းဖက္မႈေတြ အေျမာက္အမ်ားကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္ပဲ အနုနည္းနဲ့ တိုက္ပဲြဝင္ဖို့ လူမဲေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုက လံႈ့ေဆာ္ျကိုးပန္းခဲ့ပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္ဘဲ တိုက္ပဲြဝင္ဖို့ ဦးေဆာင္တဲ့ လူမဲ ေခါင္းေဆာင္ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လူျဖူအာဏာပိုင္ေတြရဲ့ သတ္ျဖတ္သုတ္သင္တာကို ခံရပါတယ္။ လူျဖူအာဏာပိုင္ ရဲေတြ၊ စစ္တပ္ေတြ၊ ေထာက္လွမ္းေရးေတြရဲ့ ဖမ္းဆီးနိွပ္စက္ သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံရသလို လူျဖူအာဏာပိုင္ေတြ လက္ေအာက္မွာ အမႈထမ္းေနတဲ့ လူမဲအာဏာပိုင္ေတြရဲ့ သတ္ျဖတ္ျခင္းကိုလည္း ခံရပါေသးတယ္။ လူျဖူ အာဏာပိုင္ ေတြက လူမဲတခ်ဳိ႔ကို ေငြေပးဝယ္ျပီး လူမဲေတာင္အာဖရိက နိုင္ငံသားေတြရဲ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ဝင္ေရာက္ေနွာင့္ယွက္ ခိုင္းတာမ်ဳိး လည္း ရိွပါတယ္။ လူျဖူအစိုးရကို သတင္းေပးေနတဲ့ လူမဲေတြလည္း ေနရာအနံွ့ ရိွေနခဲ့ပါတယ္။
နယ္ဆင္မန္ဒဲလားနဲ့ လူျဖူအစိုးရ ေဆြးေနြးေနတဲ့ ေနာက္ဆံုး ေလးနွစ္တာကာလ အတြင္းမွာလည္း အျကမ္းမဖက္နည္းနဲ့ တိုက္ပဲြဝင္ေနတဲ့ လူမဲေခါင္းေဆာင္မ်ား အျကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ ခံရတာ မနည္းလွပါဘူး။ အဲဒီကာလအတြင္းမွာ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ခံရတဲ့ နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူ အေရအတြက္ဟာ နွစ္ေသာင္းငါးေထာင္ေက်ာ္ ရိွခဲ့ပါတယ္။ မန္ဒဲလားနဲ့ လူျဖူအစိုးရ အျပန္အလွန္ေဆြးေနြးေနတဲ့ ကာလအတြင္းမွာ နယ္ပယ္အသီးသီးက ထင္ရွားတဲ့ လူမဲေခါင္းေဆာင္ ၄၅ ဦး ထက္ မနည္း ရက္ရက္စက္စက္ အသတ္အျဖတ္ ခံရပါတယ္။ အေလာင္းေတြကို ဂံုနီအိတ္ထဲမွာ အပိုင္းပိုင္းျဖတ္ျပီး လူမဲရပ္ကြက္ထဲက လမ္းေတြေပၚမွာ ပစ္ထားပါတယ္။ တခ်ဳိ႔လူမဲ ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ အေလာင္းလည္း မေတြ႔ရပါဘူး။
လူျဖူ အစိုးရဖက္က အဲသလို ရက္ရက္စက္စက္ အျကမ္းဖက္ေနတဲ့ အေပၚမွာ အျကမ္းနည္းနဲ့ မတုံ႔ျပန္ဖို့ လူမဲေခါင္းေဆာင္ မ်ားက ဆက္တိုက္ ေဆာ္ေျသာရပါတယ္။ ေဒါသကို ေဒါသနဲ့ မတုန့္ျပန္ဖို့ပါ။ သို့ေသာ္လည္း စိတ္မထိန္းနိုင္တဲ့ တခ်ဳိ႔ေသာ လူမဲလႈပ္ရွားသူ မ်ားကလည္း အျကမ္းနည္းနဲ့ တုံ႔ျပန္ပါတယ္။ လူျဖူေတြကို သတင္းေပးေနတဲ့ လူမဲေတြကို ဖမ္းဆီးျပီး ေနာင္အဲသလို မလုပ္ရဲေအာင္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးနဲ့ ကားတာယာ ကြင္းစြပ္လို့ မီးရိႈ့သတ္ျဖတ္မ်ဳိး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ ပါတယ္။ အေမွ်ာ္အျမင္ျကီးတဲ့ လူမဲေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဒီလို လုပ္ရပ္ေတြ ဆက္လက္မျဖစ္ပြားေအာင္ တားဆီးခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးမွာ မန္ဒဲလား ေထာင္ကေန အျပီးလြတ္လို့ ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပဖို့အထိ အေျခအေနက ေကာင္းလာခဲ့ပါတယ္။ မဲန္ဒဲလား ဦးေဆာင္တဲ့ ေအအင္စီပါတီဟာ ေသခ်ာေပါက္ နိုင္မယ္ဆိုတာ လူတိုင္းသိျကပါတယ္။ အဲသလို အခိ်န္မ်ဳိးမွာ အျကမ္းဖက္မႈေတြ ထပ္ျဖစ္လာျပန္ပါတယ္။ အဲသလို အျကမ္းဖက္တာေတြကို ဦးေဆာင္ေနသူေတြကေတာ့ အစြန္းေရာက္ လူျဖူအဖဲြ႔အစည္း တခ်ဳိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ လူမဲေတြနဲ့ လူျဖူတခ်ဳိ႔ သတ္ျကျဖတ္ျက ျပန္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပခါနီးေတာ့ လူမဲတိုင္းရင္းသား အုပ္စုတခုက ေရြးေကာက္ပဲြမွာ သူတို့မပါဘူး ေရြးေကာက္ပဲြကိုလည္း သပိတ္ေမွာက္မယ္ဆိုျပီး ျဖစ္ျပန္ ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ လိုလားတဲ့ လူမဲမ်ားနဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြကို သပိတ္ေမွာက္မယ့္ လူမဲအုပ္စုအျကားမွာ အျကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္တာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ စုစုေပါင္းနွစ္ဖက္ လူေပါင္း နွစ္ေထာင္ေလာက္ ေသျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ဆံုး မွာေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြ မဝင္ဘူးဆိုတဲ့ လူမဲေခါင္းေဆာင္မ်ား မန္ဒဲလားနဲ့ ေဆြးေနြးအျပီးမွာ သူတို့လည္း ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိုင္မယ္လို့ သေဘာတူ ခဲ့ပါတယ္။ ေျပာရရင္ ေနာက္ဆံုးမွာ ေရြးေကာက္ပဲြျကီး ျပီးေျမာက္ခဲ့လို့ မန္ဒဲလား ဟာ ပထမဆံုး ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံရဲ့ လူမဲသမၼတ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ျပန္ေကာက္ရရင္ ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံရဲ့ အေျပာင္းအလဲဟာ အျကမ္းမဖက္ အနုနည္းနဲ့ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နည္းလမ္းကို အသံုးျပုေနရင္း အျကမ္းဖက္မႈေတြကို အေတာမသတ္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရ ပါတယ္။ လူေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နည္းလမ္းကို အသံုးျပုေနတဲ့ နိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြကို အာဏာပိုင္ေတြဖက္က အျကမ္းဖက္တဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္က အျကမ္းမဖက္တဲ့နည္းနာ၊ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ ပ်က္သုန္းျပီး အျကမ္းဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ဖက္ကို ဦးတည္သြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို နားလည္သေဘာေပါက္ေနတဲ့ လူမဲ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လူမဲျပည္သူလူထုျကီးကို အျကမ္းဖက္တဲ့ ဘက္ကို ေရာက္မသြားေအာင္ အသက္ေတြရင္းျပီး ေဆာင္ရြက္ ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေတာင္အာဖရိနိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပဲြျပီးလို့ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္လာတဲ့ ကာလမွာ လူမဲနိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ့ လူမဲအတတ္ ပညာရွင္ အသိပညာရွင္မ်ားဟာ အတိတ္ကလႈပ္ရွားမႈမ်ားကေန ျပန္ျပီးသင္ခန္းစာထုတ္ယူပါတယ္။ အဲတာ ကေတာ့ အျကမ္းဖက္တာကို မလိုလားလို့ အနုနည္းနဲ့ ေဆာင္ရြက္မယ္ ဆိုတာက ေရြးခ်ယ္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျကမ္းေတာ့ မဖက္ဘူး၊ အနုနည္းနဲ့ပဲ ေဆာင္ရြက္မယ္လို့ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ခြန္အားပါဖို့ လိုသလို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေဆာင္ရြက္ဖို့လည္းလိုတယ္ ဆိုတာကို ရွာေဖြ ေတြ႔ရိွပါတယ္။ တခိ်န္ထဲမွာလည္း အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို ေရြးထားတာေျကာင့္ အျကမ္းဖက္တာေတြနဲ့ ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ အျမင့္မားဆံုး ေပးဆပ္ခဲ့ရတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ျမင္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခိ်န္ကာလမ်ားက နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ လူမဲတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡတဦးကေတာ့ သူ့ရဲ့ အေတြ႔အျကံု အယူအဆကို ဒီလိုေျပာပါတယ္။ “အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို ေရြးခ်ယ္တာက အျကမ္းဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ထက္ ေရရွည္မွာ နိုင္ငံသားေတြအတြက္ အက်ဳိးရိွတာေျကာင့္ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လုပ္ရပ္ကို ေရြးရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို ဆုပ္ကိုင္ထားတယ္လို့ ေျပာျပီး မိမိလႈပ္ရွားမႈတစံုလံုးကို ခြန္အားရိွလာေအာင္ တြန္းမတင္နိုင္ရင္လည္း ေအာင္ျမင္မႈ နဲ့ ေဝးေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူပဲ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကိုပဲ ေရြးခ်ယ္တယ္ဆိုတဲ့ စကားကို တြင္တြင္ေျပာျပီး အားထုတ္မႈမရိွဘဲ နိုင္ငံေရးမွာ ေရစုန္ေမွ်ာ လိုက္ေနရင္လည္း ေအာင္ျမင္မႈနဲ့ ေဝးေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခါ အျကမ္းမဖက္တဲ့မူကို ေပြ႔ဖက္ထားတယ္ ဆိုေပမဲ့ သက္ေတာင့္သက္သာ နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ဳိးေလာက္နဲ့ပဲ ေက်နပ္ေနဦးမယ္ ဆိုရင္ ေအာင္ပဲြဟာ ေဝးေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္”။
နိုင္ငံသားျပည္သူေတြရဲ့ လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ့ ပတ္သက္လို့ အိႏၵိယနိုင္ငံရဲ့ အေတြ႔အျကံုနဲ့ ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံရဲ့ အေတြ႔အျကံုေတြထဲမွာ သင္ခန္းစာယူစရာေတြ အမ်ားျကီး ရိွတာကို ျမင္ရပါတယ္။ မိမိေရေျမနဲ့ မကိုက္ညီတာေတြ ပါနိုင္သလို မိမိလူ့အဖဲြ႔အစည္းအတြက္ အက်ဳိးမ်ားေစတဲ့ အတုယူသင့္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြလည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္နည္းလမ္းနဲ့ ေဆာင္ရြက္ေပမယ့္ အျကမ္းဖက္မႈ ဒဏ္က ေနာက္မွာကပ္ျပီးပါေနတယ္ ဆိုတာလည္း မေမ့အပ္ပါ။ ဒို့ကေတာ့ အျကမ္းမဖက္ အနုနည္းနဲ့ တိုက္ပဲြဝင္တဲ့ လမ္းစဥ္ကိုပဲ ျကိုက္တယ္၊ အဲဒီလမ္းကိုပဲ ေရြးခ်ယ္တယ္ ဆိုကာမွ်နဲ့ မလံုေလာက္ေသးဘူး ဆိုတာ ဒီေနရာမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ျကီးငယ္လတ္မ်ား အေနနဲ့ မိမိရဲ့လုပ္ရပ္၊ မိမိရဲ့ ဦးေဆာင္မႈဟာ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို ခြန္အားျပည့္သထက္ ျပည့္လာေအာင္ ျဖည့္ဆီး ေပးနိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးအထိ ေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျမင္ရပါတယ္။ မွန္ပါတယ္ ခြန္အားျပည့္လာမွ ပိတ္ဆို့ေနတဲ့ အရာေတြကို တြန္းဖယ္နိုင္မယ္ ျဖစ္ပါေျကာင္း။
ေဇာ္မင္း
၂၄ ရက္၊ နိုဝင္ဘာလ၊ ၂ဝ၁၄ ခုနွစ္
ေနာက္ပိုင္း ဂႏၵီျကီး အိႏၵိယ ျပန္ေရာက္ေတာ့ အုပ္စိုးသူ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ အစိုးရကို တိုက္ပဲြဝင္တဲ့အခါမွာ သူခ်မွတ္ထားတဲ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နိုင္ငံေရးနည္းနာအတိုင္း တစိုက္မတ္မတ္ က်င့္သံုးခဲ့ပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို က်င့္သံုးခဲ့ ေပမယ့္ မေရတြက္နိုင္ေအာင္ မ်ားျပားလွတဲ့ အျကမ္းဖက္မႈေတြရိွခဲ့တယ္ ဆိုတာလည္း တဖက္မွာ ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ ဘယ္လို အျကမ္းဖက္မႈေတြလဲ။ ဘယ္သူေတြက ဘယ္သူ့ကို အျကမ္းဖက္တာလဲ။ အမ်ားအားျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေတာင္းဆိုတိုက္ပဲြ ဝင္သူေတြကို အျကမ္းဖက္တဲ့ သူေတြကေတာ့ ကိုလိုနီအစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အျကမ္းဖက္ျပီး နိွမ္နင္းျဖိုခြင္း တာေျကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ တခ်က္တခ်က္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေတာင္းဆို ဆႏၵျပသူမ်ား အခ်င္းခ်င္းျကား စိတ္ဝမ္းကဲြျပားျပီး အျကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္တာေတြ သတ္ျဖတ္တာေတြ ျဖစ္လာတဲ့ ကိစၥမ်ဳိး ေတြလည္း ရိွေနပါေသးတယ္။ ဒီေနရာမွာ အဓိက မွတ္သားမိတဲ့ သင္ခန္းစာကေတာ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နည္းလမ္းကို အသံုးျပု ေသာ္ျငားလည္း အျမဲတန္း ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ့ မျပီးနိုင္ေသးဘူး ဆိုတာပါပဲ။ အိႏၵိယနိုင္ငံ အဂၤလိပ္ဆီက လြတ္လပ္ေရး မရခင္ေလးမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အျကမ္းဖက္မႈကေတာ့ လြတ္လပ္ေရးလိုလားသူ လူထုအခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ နိွပ္ကြပ္ခဲ့တဲ့ ကိစၥပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဂၤလိပ္ဆီက လြတ္လပ္ေရးမရခင္ေလးမွာ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ ျပႆနာက ဒီလိုပါ။ လြတ္လပ္ေရးဟာ အိႏၵိယတိုက္ငယ္က ျပည္သူေတြ ထင္ထားသလို အိႏၵိယတိုက္ငယ္တခုလံုး တညီတညြတ္ထဲ လြတ္လပ္ေရးရတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ အိႏၵိယက သပ္သပ္ ပါကစၥတန္က (အေရွ့နဲ့အေနာက္ ပါကစၥတန္) သပ္သပ္ ျဖစ္သြားတာေျကာင့္ပါ။ ပါကစၥတန္လို့ ျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ အျခမ္းက လူမ်ားစုဟာ အစၥလမ္ဘာသာကို ကိုးကြယ္သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္မ အိႏၵိယနယ္ေျမျကီးမွာေတာ့ ဟိနိၵူဘာသာ ကိုးကြယ္ သူေတြက လူမ်ားစုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခိ်န္မွာ ဟိႏၵဴလူမ်ားစု ေဒသမွာ ေနထိုင္တဲ့ မြတ္စလင္ေတြက ပါကစၥတန္ ဖက္ ေျပာင္းျကပါတယ္။ မြတ္စလင္လူမ်ားေနထိုင္တဲ့ အျခမ္းက ဟိနိၵူေတြက အိႏၵိယဖက္ျခမ္းကို ေျပာင္းေရႊ့ ျကပါတယ္။ အဲဒီ အခိ်န္မွာ ဟိႏၵဴနဲ့ မြတ္စလင္ေတြ အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ပဲြျကီး စတင္ပါတယ္။ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ဟိႏၵဴ၊ မြတ္စလင္ စုစုေပါင္း လူေပါင္း နွစ္သန္းခန့္ ေသဆံုးခဲ့ရတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။ နွစ္ဖက္က အမ်ဳိးသမီးေတြ အဓမၼျပုက်င့္ ခံရ တာကလည္း အေျမာက္အမ်ားပါ။ အိႏၵိယနဲ့ ပါကစၥတန္အကဲြမွာ သာမန္နိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းျကား နိုင္ငံကဲြရတာေျကာင့္ သူနစ္နာတယ္ ကိုယ္နစ္နာ တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆကေန အျကမ္းဖက္မႈျကီး ေပၚေပါက္လာခဲ့တာပါပဲ။
ဒီအျကမ္းဖက္မႈျကီးဟာ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္း မဟုတ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္မထားတဲ့ သာမန္နိုင္ငံသားမ်ား အျကားမွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ သတ္ျဖတ္သုတ္သင္မႈျကီးလို့ ဆိုနိုင္ ပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္နည္းလမ္းနဲ့ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လႈပ္ရွားခဲ့သူမ်ား လြတ္လပ္ေရးရခါနီးမွာ အခ်င္းခ်င္း အျကမ္းဖက္ ခဲ့တာကို ျမင္ရပါတယ္။
ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံမွာလည္း လူမဲေတြဟာ လူျဖူေတြ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္ကေန လြတ္ေျမာက္ဖို့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နည္းလမ္းနဲ့ တိုက္ပဲြဝင္ေနတုန္း အျကမ္းဖက္မႈေတြ အေျမာက္အမ်ားကို ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္ပဲ အနုနည္းနဲ့ တိုက္ပဲြဝင္ဖို့ လူမဲေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုက လံႈ့ေဆာ္ျကိုးပန္းခဲ့ပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္ဘဲ တိုက္ပဲြဝင္ဖို့ ဦးေဆာင္တဲ့ လူမဲ ေခါင္းေဆာင္ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လူျဖူအာဏာပိုင္ေတြရဲ့ သတ္ျဖတ္သုတ္သင္တာကို ခံရပါတယ္။ လူျဖူအာဏာပိုင္ ရဲေတြ၊ စစ္တပ္ေတြ၊ ေထာက္လွမ္းေရးေတြရဲ့ ဖမ္းဆီးနိွပ္စက္ သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံရသလို လူျဖူအာဏာပိုင္ေတြ လက္ေအာက္မွာ အမႈထမ္းေနတဲ့ လူမဲအာဏာပိုင္ေတြရဲ့ သတ္ျဖတ္ျခင္းကိုလည္း ခံရပါေသးတယ္။ လူျဖူ အာဏာပိုင္ ေတြက လူမဲတခ်ဳိ႔ကို ေငြေပးဝယ္ျပီး လူမဲေတာင္အာဖရိက နိုင္ငံသားေတြရဲ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြကို ဝင္ေရာက္ေနွာင့္ယွက္ ခိုင္းတာမ်ဳိး လည္း ရိွပါတယ္။ လူျဖူအစိုးရကို သတင္းေပးေနတဲ့ လူမဲေတြလည္း ေနရာအနံွ့ ရိွေနခဲ့ပါတယ္။
နယ္ဆင္မန္ဒဲလားနဲ့ လူျဖူအစိုးရ ေဆြးေနြးေနတဲ့ ေနာက္ဆံုး ေလးနွစ္တာကာလ အတြင္းမွာလည္း အျကမ္းမဖက္နည္းနဲ့ တိုက္ပဲြဝင္ေနတဲ့ လူမဲေခါင္းေဆာင္မ်ား အျကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ ခံရတာ မနည္းလွပါဘူး။ အဲဒီကာလအတြင္းမွာ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ခံရတဲ့ နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူ အေရအတြက္ဟာ နွစ္ေသာင္းငါးေထာင္ေက်ာ္ ရိွခဲ့ပါတယ္။ မန္ဒဲလားနဲ့ လူျဖူအစိုးရ အျပန္အလွန္ေဆြးေနြးေနတဲ့ ကာလအတြင္းမွာ နယ္ပယ္အသီးသီးက ထင္ရွားတဲ့ လူမဲေခါင္းေဆာင္ ၄၅ ဦး ထက္ မနည္း ရက္ရက္စက္စက္ အသတ္အျဖတ္ ခံရပါတယ္။ အေလာင္းေတြကို ဂံုနီအိတ္ထဲမွာ အပိုင္းပိုင္းျဖတ္ျပီး လူမဲရပ္ကြက္ထဲက လမ္းေတြေပၚမွာ ပစ္ထားပါတယ္။ တခ်ဳိ႔လူမဲ ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ အေလာင္းလည္း မေတြ႔ရပါဘူး။
လူျဖူ အစိုးရဖက္က အဲသလို ရက္ရက္စက္စက္ အျကမ္းဖက္ေနတဲ့ အေပၚမွာ အျကမ္းနည္းနဲ့ မတုံ႔ျပန္ဖို့ လူမဲေခါင္းေဆာင္ မ်ားက ဆက္တိုက္ ေဆာ္ေျသာရပါတယ္။ ေဒါသကို ေဒါသနဲ့ မတုန့္ျပန္ဖို့ပါ။ သို့ေသာ္လည္း စိတ္မထိန္းနိုင္တဲ့ တခ်ဳိ႔ေသာ လူမဲလႈပ္ရွားသူ မ်ားကလည္း အျကမ္းနည္းနဲ့ တုံ႔ျပန္ပါတယ္။ လူျဖူေတြကို သတင္းေပးေနတဲ့ လူမဲေတြကို ဖမ္းဆီးျပီး ေနာင္အဲသလို မလုပ္ရဲေအာင္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးနဲ့ ကားတာယာ ကြင္းစြပ္လို့ မီးရိႈ့သတ္ျဖတ္မ်ဳိး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ ပါတယ္။ အေမွ်ာ္အျမင္ျကီးတဲ့ လူမဲေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဒီလို လုပ္ရပ္ေတြ ဆက္လက္မျဖစ္ပြားေအာင္ တားဆီးခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးမွာ မန္ဒဲလား ေထာင္ကေန အျပီးလြတ္လို့ ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပဖို့အထိ အေျခအေနက ေကာင္းလာခဲ့ပါတယ္။ မဲန္ဒဲလား ဦးေဆာင္တဲ့ ေအအင္စီပါတီဟာ ေသခ်ာေပါက္ နိုင္မယ္ဆိုတာ လူတိုင္းသိျကပါတယ္။ အဲသလို အခိ်န္မ်ဳိးမွာ အျကမ္းဖက္မႈေတြ ထပ္ျဖစ္လာျပန္ပါတယ္။ အဲသလို အျကမ္းဖက္တာေတြကို ဦးေဆာင္ေနသူေတြကေတာ့ အစြန္းေရာက္ လူျဖူအဖဲြ႔အစည္း တခ်ဳိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ လူမဲေတြနဲ့ လူျဖူတခ်ဳိ႔ သတ္ျကျဖတ္ျက ျပန္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ က်င္းပခါနီးေတာ့ လူမဲတိုင္းရင္းသား အုပ္စုတခုက ေရြးေကာက္ပဲြမွာ သူတို့မပါဘူး ေရြးေကာက္ပဲြကိုလည္း သပိတ္ေမွာက္မယ္ဆိုျပီး ျဖစ္ျပန္ ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ လိုလားတဲ့ လူမဲမ်ားနဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြကို သပိတ္ေမွာက္မယ့္ လူမဲအုပ္စုအျကားမွာ အျကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္တာေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ စုစုေပါင္းနွစ္ဖက္ လူေပါင္း နွစ္ေထာင္ေလာက္ ေသျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ဆံုး မွာေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြ မဝင္ဘူးဆိုတဲ့ လူမဲေခါင္းေဆာင္မ်ား မန္ဒဲလားနဲ့ ေဆြးေနြးအျပီးမွာ သူတို့လည္း ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ျပိုင္မယ္လို့ သေဘာတူ ခဲ့ပါတယ္။ ေျပာရရင္ ေနာက္ဆံုးမွာ ေရြးေကာက္ပဲြျကီး ျပီးေျမာက္ခဲ့လို့ မန္ဒဲလား ဟာ ပထမဆံုး ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံရဲ့ လူမဲသမၼတ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ျပန္ေကာက္ရရင္ ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံရဲ့ အေျပာင္းအလဲဟာ အျကမ္းမဖက္ အနုနည္းနဲ့ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နည္းလမ္းကို အသံုးျပုေနရင္း အျကမ္းဖက္မႈေတြကို အေတာမသတ္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရ ပါတယ္။ လူေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္တဲ့ နည္းလမ္းကို အသံုးျပုေနတဲ့ နိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြကို အာဏာပိုင္ေတြဖက္က အျကမ္းဖက္တဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္က အျကမ္းမဖက္တဲ့နည္းနာ၊ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ ပ်က္သုန္းျပီး အျကမ္းဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ဖက္ကို ဦးတည္သြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကို နားလည္သေဘာေပါက္ေနတဲ့ လူမဲ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လူမဲျပည္သူလူထုျကီးကို အျကမ္းဖက္တဲ့ ဘက္ကို ေရာက္မသြားေအာင္ အသက္ေတြရင္းျပီး ေဆာင္ရြက္ ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေတာင္အာဖရိနိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပဲြျပီးလို့ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္လာတဲ့ ကာလမွာ လူမဲနိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ့ လူမဲအတတ္ ပညာရွင္ အသိပညာရွင္မ်ားဟာ အတိတ္ကလႈပ္ရွားမႈမ်ားကေန ျပန္ျပီးသင္ခန္းစာထုတ္ယူပါတယ္။ အဲတာ ကေတာ့ အျကမ္းဖက္တာကို မလိုလားလို့ အနုနည္းနဲ့ ေဆာင္ရြက္မယ္ ဆိုတာက ေရြးခ်ယ္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျကမ္းေတာ့ မဖက္ဘူး၊ အနုနည္းနဲ့ပဲ ေဆာင္ရြက္မယ္လို့ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ခြန္အားပါဖို့ လိုသလို စဥ္ဆက္မျပတ္ ေဆာင္ရြက္ဖို့လည္းလိုတယ္ ဆိုတာကို ရွာေဖြ ေတြ႔ရိွပါတယ္။ တခိ်န္ထဲမွာလည္း အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို ေရြးထားတာေျကာင့္ အျကမ္းဖက္တာေတြနဲ့ ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါ အျမင့္မားဆံုး ေပးဆပ္ခဲ့ရတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ျမင္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီအခိ်န္ကာလမ်ားက နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ လူမဲတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡတဦးကေတာ့ သူ့ရဲ့ အေတြ႔အျကံု အယူအဆကို ဒီလိုေျပာပါတယ္။ “အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို ေရြးခ်ယ္တာက အျကမ္းဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ထက္ ေရရွည္မွာ နိုင္ငံသားေတြအတြက္ အက်ဳိးရိွတာေျကာင့္ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လုပ္ရပ္ကို ေရြးရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို ဆုပ္ကိုင္ထားတယ္လို့ ေျပာျပီး မိမိလႈပ္ရွားမႈတစံုလံုးကို ခြန္အားရိွလာေအာင္ တြန္းမတင္နိုင္ရင္လည္း ေအာင္ျမင္မႈ နဲ့ ေဝးေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူပဲ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကိုပဲ ေရြးခ်ယ္တယ္ဆိုတဲ့ စကားကို တြင္တြင္ေျပာျပီး အားထုတ္မႈမရိွဘဲ နိုင္ငံေရးမွာ ေရစုန္ေမွ်ာ လိုက္ေနရင္လည္း ေအာင္ျမင္မႈနဲ့ ေဝးေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခါ အျကမ္းမဖက္တဲ့မူကို ေပြ႔ဖက္ထားတယ္ ဆိုေပမဲ့ သက္ေတာင့္သက္သာ နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ဳိးေလာက္နဲ့ပဲ ေက်နပ္ေနဦးမယ္ ဆိုရင္ ေအာင္ပဲြဟာ ေဝးေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္”။
နိုင္ငံသားျပည္သူေတြရဲ့ လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ့ ပတ္သက္လို့ အိႏၵိယနိုင္ငံရဲ့ အေတြ႔အျကံုနဲ့ ေတာင္အာဖရိကနိုင္ငံရဲ့ အေတြ႔အျကံုေတြထဲမွာ သင္ခန္းစာယူစရာေတြ အမ်ားျကီး ရိွတာကို ျမင္ရပါတယ္။ မိမိေရေျမနဲ့ မကိုက္ညီတာေတြ ပါနိုင္သလို မိမိလူ့အဖဲြ႔အစည္းအတြက္ အက်ဳိးမ်ားေစတဲ့ အတုယူသင့္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြလည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။ အျကမ္းမဖက္နည္းလမ္းနဲ့ ေဆာင္ရြက္ေပမယ့္ အျကမ္းဖက္မႈ ဒဏ္က ေနာက္မွာကပ္ျပီးပါေနတယ္ ဆိုတာလည္း မေမ့အပ္ပါ။ ဒို့ကေတာ့ အျကမ္းမဖက္ အနုနည္းနဲ့ တိုက္ပဲြဝင္တဲ့ လမ္းစဥ္ကိုပဲ ျကိုက္တယ္၊ အဲဒီလမ္းကိုပဲ ေရြးခ်ယ္တယ္ ဆိုကာမွ်နဲ့ မလံုေလာက္ေသးဘူး ဆိုတာ ဒီေနရာမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ျကီးငယ္လတ္မ်ား အေနနဲ့ မိမိရဲ့လုပ္ရပ္၊ မိမိရဲ့ ဦးေဆာင္မႈဟာ အျကမ္းမဖက္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို ခြန္အားျပည့္သထက္ ျပည့္လာေအာင္ ျဖည့္ဆီး ေပးနိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးအထိ ေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျမင္ရပါတယ္။ မွန္ပါတယ္ ခြန္အားျပည့္လာမွ ပိတ္ဆို့ေနတဲ့ အရာေတြကို တြန္းဖယ္နိုင္မယ္ ျဖစ္ပါေျကာင္း။
ေဇာ္မင္း
၂၄ ရက္၊ နိုဝင္ဘာလ၊ ၂ဝ၁၄ ခုနွစ္
No comments:
Post a Comment